Opinions of citizens

Place where every citizen can say how to improve the relations between the two countries, convey knowledge of (self)critique towards their own society (everyone from its own perspective), and tell stories about what connects and what separates the two nations (personal stories, family history, and similar).

Disclaimer: Opinions and stories shared through the platform are taken into consideration by the research team of the project. The most constructive opinions will be shared publicly on this platform, but all of the stories and opinions are taken into consideration and archived by our team and will be used for forming constructive recommendations on depolarizing the intercultural relations between North Macedonia and Bulgaria in order to prevent the pending possibility of another stalemate of the EU enlargement process.

Opinions of Experts

За здравиот разум

КАТЕРИНА КОЛОЗОВА

Често пати на социјалните мрежи го читаме коментарот „ти, пак, експерт за сѐ“, и овде не мислам на размените меѓу т.н. експерти (терминот е во голема мера компромитиран, и отсекогаш ми бил проблематичен па затоа го користам тоа „т.н.“), туку меѓу обичниот народ, меѓу секој образован и необразован граѓанин. Човекот е навистина „политичко животно,“ како што пишуваат филозофите од Антиката, и секој е не само способен ами и должен да учествува во јавната расправа, која е дијалог на сите со сите. Дијалогот подразбира сослушување на другата страна и побивање на аргументите на соговорникот– аргументот ad hominem (односно: кој и каков е соговорникот) ве дисквалификува од тој натпревар на идеи. Така е барем според правилата на Агората кога секој филозоф расправал пред граѓанството, а, Сократ, пак, расправал и со секој обичен граѓанин – убеден дека секој има мудрост и знаење во себе, и дека по патот на дијалектиката може да го доведете сам да го постигне нужното сознание.

Живееме во ера на висок степен на специјализација, и поделеност на знаењата по нивните со дебели ѕидови затворени отсеци. Ситуацијата е ваква и во Македонија, само полоша: во развиениот свет владее интердисциплинарноста, водењето стручен разговор со помош на знаења од други области, прилагодени на можностите на сопствената област, и тоа денес е норма. Кај нас, пак, барем во пракса, само празен збор на хартија во повеќето документи за акредитација или студии на тинк-тенковите. За разговорот на сите граѓани за сѐ, на што имаат право, стручниот не треба да се расфрла со технички термини, да замаглува со поими и сознанија од некакви институционални процедури, ами да пренесе со јазик разбирлив за обичниот човек што, впрочем, се случува особено за процеси што го засегаат неговиот живот, сечиј живот во едно општество.

Така, користејќи базична логика, оној кој може да разбере терминологија и да прочита процедури а има и способност да примени основна правна логика – онаа што законите во неговата држава очекуваат да биде способен и да ги разбере и да ги почитува, инаку ќе биде казнет – може да ги сфати голем дел од навидум сложените нешта за кои се расправа во јавноста веќе подолго. На пример, т.н. „француски предлог,“ се однесува на документ кој се вика „Заедничка позиција на ЕУ за отворање преговори со Северна Македонија“. Тој предлог е едногласна позиција на сите земји-членки на ЕУ за условите под кои може да се приклучиме на Унијата – никој Французин никому не предлага нешто, ниту се очекува противодговор ниту се преговара. ЕУ ни кажува – „ве каниме, но под овие услови“. Бугарија не го тргна своето вето, ами ЕУ ја усогласи својата позиција со својата членка, Бугарија: Северна Македонија ќе отвори преговори, но тие може да продолжат по прелиминарната фаза, само ако Северна Македонија признае дека има бугарско малцинство. Сите историски спорови, се оставени на двете земји, а ЕУ не очекува да договориме ништо конкретно на тема историја – во документот стои само дека треба да се соработува за развојот на добрососедските односи, додека ЕУ забележува дали соработуваме и бараме начини да се разбереме или не. Не навлегува во што и како, единствено набљудува дали тече процесот (буквално, штиклира дали имало средби или не, и дали нешто – но не и што – се договорило или не). Повторно, не го измислувам јас ова – го пишува во овој документ за кој ви раскажувам, кој народот но и стручната јавност сеуште го вика „француски предлог“, а редно е да го прочита сам, секој од нас. Се наоѓа на сајтот на Владата. Во него, ќе забележите дека како што се третира Преспанскиот договор така се третира и овој со Бугарија – се бара да се подобрат добрососедските односи.

Секој обид да се укине и обезвредни здравиот разум на обичниот човек е неетичен. Би го споредила со однесувањето на лекари кои треба да ви го објаснат вашиот здравствен проблем но наместо да користат зборови кои ќе ги разберете и кои се за вас важни бидејќи го обликуваат вашето однесување, лекарот се расфрла со терминологија од учебници а вие ја напуштате болницата без да ви е јасно што треба да правите и дали ќе преживеете или не, дали и колку ќе страдате или не. Така и со овие теми, оти го засегаат вашиот живот.

Да, можеби и нема да влеземе во ЕУ, можеби ќе ни најдат некое „лубендиња“ решение – а можеби и ќе влеземе до 2030 – но ние мора да останеме на таа патека. „Отворен Балкан“ ниту е замислен како алтернатива на ЕУ ниту може да опстои како независен од ЕУ и остатокот од светот (како некакви нови „Неврзани“). Оваа идеја не е на мапата на глобалната геополитика, и е само подготвување на регионот за влез во ЕУ. Не мислете дека ќе си направиме мини-Југославија со Албанија – тоа нема да се случи, за тоа нема амин од никаде. Да беше така, немаше да не „снајде“ ниту „францускиот предлог“ ниту поддршката за него од САД кои го нарекоа решение од стратешка важност за стабилноста на самиот регион во контекст на нејзината евро-атлантска припадност и иднина. Сите сме доволно „експерти“ за ова да го разбереме. Сѐ друго е фрлање магла во очи.

Текстот е објавен во РАЦИН.МК на 23 февруари 2023.

A loaded gun
National populism in North Macedonia
Buryan Aleksiev
Konstantin Pavlov
Dimitar Vatsov
https://www.eurozine.com/a-loaded-gun/

National populism in North Macedonia is kept in check by the European consensus. Macedonism runs deep, however, and has the potential to erupt. The resumption of the EU accession process is likely to ensure that, unlike its neighbour Bulgaria, North Macedonia stays on a democratic course.

Anti-liberalism and anti-globalism resonate with people who feel marginalized by globalization. Precarious life fuels populism worldwide. But the populist wave of the last decade is not merely spontaneous. In Bulgaria and North Macedonia, for example, populist narratives are disseminated in an entirely instrumental and intentional way. They stem not from the Kremlin, whose propaganda of course tries to reinforce them at the local level, but which is certainly not omnipresent. Rather, the actors spreading national populism are ‘homegrown’: a strange symbiosis of politicians and journalists who exploit disillusionment to advance their personal careers, and of local businesses whose existence depends on leeching off the state (the ‘oligarchs’).

Although populist language resonates with real social discontents, these actors do not promote social policies: on the contrary, their populism is a resource for eliminating rivals, for capturing institutions and, most importantly, for de-legitimating civic and institutional control over their activities. These local ‘hybrid networks’1 have, to varying extents, been formed in all European countries.

Since the anti-monopoly and anti-oligarchy civic protests in Bulgaria in 2013, oligarchic networks have managed to increase the frequency of use of national-populist narratives by more than sixty times – from 850 online articles using a specific populist language in 2013 to more than 50,000 in 2018.2 Paradoxically, civic discontents seem to have motivated oligarchic networks to consolidate their power – a process that is continuing to the present day.

In neighbouring North Macedonia, however, the media are significantly freer of populist narratives. This is perhaps surprising, since until the anti-government protests in 2016 and the defeat of Nikola Gruevski’s VMRO-DPMNE in the elections that year, Macedonism – i.e. Macedonian radical national-populism – was effectively the official state ideology and the cover for a consolidated oligarchic form of government.

сп. Критика и хуманизъм | кн. 56 | 1/2022 | Възраждането

Новия брой на сп. Критика и хуманизъм (кн. 56, 1/2022) на тема: “Възраждането: български и македонски употреби”

Изданието е достъпно на български език на линка

ETHNOGRAPHIC REPORT:
Your personal experiences, sense of identity and reactions to the veto:
Views of the Macedonian and Bulgarian minorities in the neighboring countries, Bulgaria, Albania and Greece

Thanks to the reaching out of numerous followers of this platform or the project activities dedicated to cultural reconciliation – over 150 directly to the platform/project leaders and hundreds more to the members of the BG-MK friendship club – we decided to visit the border areas of the neighboring countries and carry out ethnographic observation and anonymous non-structured s interviews in order to examine what we identified as fluidity of the ethnic and national identity.[1] We can conclude that in these areas many who identify “either-or” (Macedonians or Bulgarians, or in the area of Florina and Lerin, in combination with also Greek) are critical of the dispute, of the Bulgarian veto and of the hostility between the two countries and the two nations. The critical views did not depend on the ethnic identification:

many of the members of one of the oldest NGO’s representing the cultural interests of the “Macedonian Bulgarians” have been fiercely critical of the Bulgarian veto, and have remained so even now that the veto was lifted; most of the interlocutors of this group are not in favor of the Bulgarian and EU’s request that N. Macedonia recognized the Bulgarian minority by introducing it into the Constitution, and the reasons vary – we must say, that we revisited some of these conversations after the “French proposal” and N. Macedonia’s opening of the negotiations with the EU, and unlike the nationalist protests in the country, these people remain committed to reconciliation and even though critical they sustain that said recognition must take place, in the name of EU accession and in the name of reconciliation; let us note, some of the members live in N. Macedonia whereas others in Bulgaria, esp. the leading figures.
In the Slavophone areas of Albania, Pogradec and Mala Prespa, many of the citizens can speak a Macedonian dialect that they do identify as Macedonian; we met some local who speak of other Macedonians identifying as Bulgarian, but we managed to have a talk with only one person that identified as Bulgarian (his Slavic mix of Bulgarian and Macedonian) was poor, so the conversation took place in English. The reasons could not be explained, it seemed to be an excepted fact whose possibly paradoxical nature they did not question. Thus, fluidity of ethnic or national identity seemed to be an accepted reality. This reality seems to defy the conservatives’ views of the binational historical Commission who call this premise “postmodern,” or complex intellectualism which is in contradiction to the reality that is always simple.[2] It seems that said contradiction or multiperspectivity is part of this people’s everyday reality.
We reached out to those of you on the other side of the Bulgarian (and also Greek border) who had complex family histories and complex identities, relatives on both sides of the border and a continuity between the two identities even though most of the interlocutors chose one of the two possible identities in defining themselves. Again, a sense of continuity or fluidity could be established. We did not speak to any party leaders of minorities, as we sought to convey the ordinary persons’ experience, corresponding to the stories already digitally communicated.

In short, fluidity of ethno-national identity could be established in field study ethnographic observation context. Thus, the multiperspective approach in the study of the two national narratives is not a methodological experiment but firmly corresponds with the situation in reality, best confirmed in the border areas between the countries.

_______________________
[1] In line with the ethic principles of ethnographic observation research every narrative is anonymized, and this was stated clearly to each interlocutor, whether on-site or online.

[2] Проф. Кирил Топалов за пътя на Македония към Европейския съюз [Prof. Kiril Topalov about the pathways of North Macedonia to the European Union], BTV (June 2021), https://www.btv.bg/shows/120-minuti/videos/prof-kiril-topalov-za-patja-na-makedonija-kam-evropejskija-sajuz.html, accessed on 1 September 2022.

Intellectuals from Macedonia, Bulgaria, Greece will search for a solution to the cultural dispute between the Macedonian and the Bulgarian state, [Интелектуалци од Македонија, Бугарија, Грција, ќе бараат решение за културниот судир меѓу македонската и бугарската држава]. NovaTV, (October, 10, 2021), available at: https://novatv.mk/intelektualtsi-od-makedonija-bugarija-grtsija-ke-baraat-reshenie-za-kulturniot-sudir-megu-makedonskata-i-bugarskata-drzhava/ , accessed on October 15, 2021

Scholars and public intellectuals through a research project to a solution of the cultural dispute between Macedonia and Bulgaria [Научници и јавни интелектуалци преку истражувачки проект до решение на културниот спор Македонија-Бугарија], MMS, (October 10, 2021), available at: https://mms.mk/249747/%D0%BD%D0%B0%D1%83%D1%87%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8-%D0%B8-%D1%98%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8-%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%83%D0%B0%D0%BB%D1%86%D0%B8-%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%83/, accessed on October 15, 2021.

“Road with resignation” [“Пат с оставка”] Capital BG (November 4, 2021), available at: https://www.capital.bg/politika_i_ikonomika/sviat/2021/11/04/4274443_pat_s_ostavka/, accessed on January 17, 2022.

New Bulgarian Coalition Can Bring the Country Out of Its Democratic Rut, Visegrad Insight, (December, 09, 2021), available at: https://visegradinsight.eu/new-bulgarian-coalition-can-bring-the-country-out-of-its-democratic-rut/?fbclid=IwAR1_8ECXAzN5llWAHhADhDdCztqxW78tK-jiADnd_17ig1KojyaqaBw-76o, accessed on January 17, 2022.

“Zaev was punished by his party members, they did not forgive his rapprochement with Bulgaria” [“Заев беше наказан от съпартийците му, не му простиха сближаването с България”] BGNES (November 2. 2021), available at: https://bgnes.bg/news/makedonski-eksperti-pred-bgnes-zaev-beshe-nakazan-ot-s-partiitcite-mu-ne-mu-prostikha-sblizhavaneto-s-b-lgaria/, accessed on January 17, 2022.

“’There is some movement.’ What exactly is happening between Bulgaria and North Macedonia?” [“’Има известно раздвижване’. Какво точно се случва между България и Северна Македония?”], Radio Svobodna Evropa (October 14, 2021), available at: https://www.svobodnaevropa.bg/a/31507758.html, accessed on January 17, 2022.

“New proposal for overcoming the dispute with Bulgaria through a parallel presentation of historical views” [„Нов предлог за надминување на спорот со Бугарија преку паралелен приказ на историските гледишта“] Sitel TV (December 4, 2021), available at: https://sitel.com.mk/nov-predlog-za-nadminuvanje-na-sporot-so-bugarija-preku-paralelen-prikaz-na-istoriskite-gledishta, accessed on December 6, 2021.

“Prof. Kolozova: Academic community will certainly not resolve dispute with Bulgaria, but will open the door” [„Проф. Колозова: Академската заедница сигурно нема да го реши спорот со Бугарија, но ќе ја подотвори вратата“] Slobodna TV (December 4, 2021), available at: https://slobodna.tv/проф-колозова-академската-заедница-с// , accessed on December 6, 2021.

The Macedonian-Bulgarian dispute, at the table of debate of internationally prominent scientists - how to resolve it? What compromises to make? [„Македонско-бугарскиот спор, на маса на дебата на меѓународно проминентни научници - како да се разреши? Какви компромиси да се направат?”] TV 24 (December 6, 2021), available at: https://24.mk/details/kolozova-za-tv-24-za-reshavanje-na-sporot-treba-da-se-ima-politichka-volja, accessed on 20 December 2021.

TV News “We will negotiate in the next 6-10 years” [“Дневник - "Ще преговаряме в следващите 6-10 години”] Dnevnik (December 7, 2021), available at: https://www.facebook.com/watch/live/?ref=watch_permalink&v=1065688934264123, accessed on Deccember 20, 2021.

“Kolozova: Zaev needs a Bulgarian counterpart similar to Tsipras” [„Колозова: На Заев му е потребен бугарски пандан слично како со Ципрас“], 24 TV (December 8, 2021), available at: https://www.24.mk/details/kolozova-na-zaev-mu-e-potreben-bugarski-pandan-slichno-kako-so-cipras, accessed on December 20, 2021.

“Is there a solution to the Bulgarian-Macedonian dispute?” [“Има ли решение на българо-македонския спор?”], Radio Free Europe (December 10, 2021), available at: https://www.svobodnaevropa.bg/a/31603374.html, accessed on December 20, 2021.

“The Historical Commission at a dead end - is it time for a change?” [„Историската комисија во ќорсокак - дали е време за промени?“], Sitel TV (December 10, 2021), available at: https://www.facebook.com/watch/?v=613667839874580, accessed on December 20, 2021.

“Dechev: Bulgaria and Macedonia were closest to a solution by the end of 2020, but Zaev was left alone” [„Дечев: Бугарија и Македонија беа најблизу до решение кон крајот на 2020, но Заев беше оставен сам“] Lokalno (January 1, 2022), available at: https://lokalno.mk/dechev-bugarija-i-makedonija-bea-najblizu-do-reshenie-kon-krajot-na-2020-no-zaev-beshe-ostaven-sam/?fbclid=IwAR3yjuJLtJIQ5fVFScCdalCBm2_pIw8B8jo8OmANOI9mefQPwtE_2MC1Jm0, accessed on: January 17, 2022.

“Citizens of Bulgaria and North Macedonia in an open letter ask the Prime Ministers to overcome the misunderstandings” [„Граѓани на Бугарија и Северна Македонија со отворено писмо бараат од премиерите надминување на недоразбирањата”], Alsat-M (January 8, 2022), available at: https://alsat.mk/mk/gragani-na-bugarija-i-severna-makedonija-so-otvoreno-pismo-baraat-od-premierite-nadminuvane-na-nedorazbiranata/, accessed on January 17, 2022.

„Македонци и Бугари со отворено писмо до Петков и Ковачевски“ [“Macedonians and Bulgarians with an open letter to Petkov and Kovachevski”], Sitel TV (January 8, 2022), available at: https://sitel.com.mk/makedonci-i-bugari-so-otvoreno-pismo-do-petkov-i-kovachevski, accessed on January 17, 2022.

“Organizations and citizens calling for a quick resolution of the dispute with North Macedonia” [“Организации и граждани с призив за бързо разрешаване на спора с РСМ”], Marginalia (January 9, 2022), available at: https://www.marginalia.bg/fokus/organizatsii-i-grazhdani-s-priziv-za-barzo-razreshavane-na-spora-s-rsm/?fbclid=IwAR0se7YnrGVNHq912ZgaVYL1IDbWYgQ1GXHyM4jniouJGm46QPIGdD7CtDs, accessed on January 17, 2022

“Katerina Kolozova: Are there no forces in Bulgaria working for Vuchich? [„Катерина Колозова: Дали во Бугарија нема сили кои работат во полза на Вучиќ?”] MMS (January 15, 2022), available at: https://tinyurl.com/uyxrrbar, accessed on January 17, 2022.

“Prominent European professors in search of a solution to the Macedonian-Bulgarian cultural dispute” [„Видни европски професори во потрага по решение за културниот македонско-бугарски спор“] Sloboden Pecat , available at: https://www.slobodenpecat.mk/vidni-evropski-profesori-vo-potraga-po-reshenie-za-kulturniot-makedonsko-bugarski-spor/, accessed on January 17, 2022.

“Bulgarians and Macedonians: are we arguing about the name?” [“Българи и македонци: за името ли спорим?”] Портал за култура, изкуство и обшество [“Portal for culture, art and society”], available at: https://tinyurl.com/2p9e5c6s, accessed on January 17, 2022.

Katerina Kolozova on “Channel 77 Stadium” [„Стадион на Канал 77”] Kanal 77 (January 15, 2022), available at: https://www.youtube.com/watch?v=YjIphNEbDk8, accessed on January 17, 2022.

“Interview with Katerina Kolozova, philosopher: ‘Unification’ is an empty phrase, an unconscious desire for everyone to think the same” [„Интервју со Катерина Колозова, филозоф: ‘Обединувањето’ е празна фраза, неосвестена желба сите да мислат исто“] Sloboden Pecat (January 15, 2022), available at: https://www.slobodenpecat.mk/intervju-katerina-kolozova-filozof-obedinuvanjeto-e-prazna-fraza-neosvestena-zhelba-site-da-mislat-isto/, accessed on Januaey 17, 2022.

“Kolozova on the name, Bulgaria and the revision of the textbooks: The decade-long dispute with Greece closed with the signing of an agreement, with Bulgaria it opened after the signing” [„Колозова за името, Бугарија и ревизијата на учебниците: Деценискиот спор со Грција се затвори со потпишување на договор, со Бугарија се отвори по потпишување“], Infomax (January 15, 2022), available at: https://tinyurl.com/yckjrkt9, accessed on January 17, 2022.

“Fragile brightening with Northern Macedonia”[“ Крехко разведряване със Северна Македония”], Капитал (January 22, 2022), available at: https://www.capital.bg/politika_i_ikonomika/bulgaria/2022/01/20/4304640_krehko_razvedriavane/, accessed on January 20, 2022.

Dimitar Bechev: “Is a breakthrough coming between Bulgaria and North Macedonia?” , Atlantic Council Organization (January 23, 2022), available at: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/is-a-breakthrough-coming-between-bulgaria-and-north-macedonia/?fbclid=IwAR2v027Kttkxq9v5c70PxjxtsZDJow-Y-4FLQc8VGgWbNXql8WK9u11epT8 accessed on January 24, 2022.

Stefan Dechev: “Why can't History be completely ignored? “ [Защо Историята не може да бъде напълно игнорирана?”] OffNews (January 26, 2022), available at: https://offnews.bg/analizi-i-komentari/zashto-istoriata-ne-mozhe-da-bade-napalno-ignorirana-769201.html?fbclid=IwAR3V806RBdN0LB8EVv2nFCZgIbgEYpIAwXykwMsoZECDrkKkXqTEe9p5BEU, accessed on January 27, 2022.

Stefan Detchev for Fokus: “What does the rapprochement between Skopje and Sofia depend on?” [„Стефан Дечев за Фокус: Од што зависи зближувањето меѓу Скопје и Софија?“], Fokus (January18, 2022), available at: https://fokus.mk/stefan-dechev-za-fokus-od-shto-zavisi-zblizhuvaneto-megu-skopje-i-sofija/?fbclid=IwAR34uh8fJSlszSx0IOyC_W6uvki6NttHZCBUQC3MRDpkvog-v25jhA8LdYk, accessed on January 27, 2022.

Защо спорят България и Северна Македония?, [What are Bulgaria and North Macedonia disputing about? ], Knigovishte, (February 09, 2022), available at: https://www.knigovishte.bg/book/1946-zashto-sporyat-balgariya-i-severna-makedoniya?preview=1&fbclid=IwAR3eusHH_RFxaXMVIJkr2iwil54vlYe_K4Wa3ngxsqT4XQfK1RusQuUsHyo, accessed on February 15, 2022.

Исторически разкази в българските и македонските учебници: какви са и какви биха могли да бъдат? [Historical narration in the Bulgarian and Macedonian textbooks: what are they like, and what could they be like?], OffNews, (February 08, 2022), available at: https://offnews.bg/analizi-i-komentari/istoricheski-razkazi-v-balgarskite-i-makedonskite-uchebnitci-kakvi-sa-770005.html?fbclid=IwAR2RF2uqiRrgLNHEZY2mbAd5bnxONVQe2Cbot636C9kjH3pv2B14qMy8RnI, accessed on, February 15, 2022.

Динамичните идентичности в историята и техните културни интимности, [The dynamic identities in history and their cultural intimacies], OffNews, (February 02, 2022), available at: https://offnews.bg/analizi-i-komentari/dinamichnite-identichnosti-v-istoriata-i-tehnite-kulturni-intimnosti-769657.html?fbclid=IwAR31NIiSp5YMShwPxLNReVJT4xI3fNGdKMc9MVMIOfzGjaGas7U5nc7kjGE, accessed on February 15, 2022.

Български и македонски идентичности ''на терен'', [Bulgarian and Macedonian identities “on the ground”], OffNews, (January 24, 2022), available at: https://offnews.bg/analizi-i-komentari/balgarski-i-makedonski-identichnosti-na-teren-769027.html?fbclid=IwAR06R0hiuwC9u2UQgqeLolV-1QAsbNgx7IuFcUrRDbxmBn4cyi-rbIFhx6o, accessed on February 15, 2022.